Giao dịch ký quỹ/ Margin là gì trong đầu tư chứng khoán?

Margin là một đòn bẩy tài chính được nhà nhiều nhà đầu tư sử dụng trong đầu tư chứng khoán. Vậy Margin là gì? Có nên sử dụng Margin không? Cùng Bstyle.vn giải đáp những thắc mắc trên trong bài viết dưới đây nhé.

Margin là gì?

Giao dịch ký quỹ (tiếng Anh: Margin) là một thuật ngữ trong đầu tư chứng khoán đề cập đến việc nhà đầu tư có thể sử dụng khoản vay từ công ty CTCK và thế chấp khoản vay bằng chính cổ phiếu mà nhà đầu tư đã mua.

Giao dịch ký quỹ là một đòn bẩy tài chính giúp nhà đầu tư tối đa hóa cơ hội và gia tăng lợi nhuận lên gấp bội so với việc chỉ sử dụng vốn tự có.

Ví dụ: Một nhà đầu tư có 2.500$ và cổ phiếu của công ty X đang được giao dịch với giá 5$ một cổ phiếu.

• Nhà đầu mua lô cổ phiếu X giá 2.500$ và không sử dụng margin. Khi cổ phiểu X tăng giá 10%, nhà đầu tư có lãi thêm 250$.
• Sử dụng Margin, với 2.500$ của mình và 2.500$ còn lại vay từ CTCK để mua lô cổ phiếu X giá 5.000$. Khi giá cổ phiếu X tăng lên 10%, nhà đầu tư sẽ có lãi thêm 500$, cao gấp 2 lần so với việc không dùng margin.

Giao dịch ký quỹ không phải là miễn phí, nó sẽ có mức lãi suất khác nhau tùy thuộc vào từng công ty chứng khoán. Ví dụ:

• Lãi cho vay của VNDirect: 13,5% / năm.
• Lãi cho vay của SSI: 14%/ năm.
• Lãi cho vay của BSC: 13%/ năm.

Các thuật ngữ liên quan đến giao dịch ký quỹ

Tỉ lệ ký quỹ là gì?

Tỉ lệ ký quỹ là tỉ lệ giữ tài sản thực có của khách hàng (tài sản ròng) trên tổng tài sản (gồm cổ phiếu và tiền nếu có).

Công thức:

Tỉ lệ ký quỹ = Tài sản thực có / Tổng tài sản

Ví dụ:

Nhà đầu tư muốn mua một lô cổ phiếu trị giá 200 triệu đồng, vốn tự có là 110 triệu đồng.

Vậy tỉ lệ ký quỹ ban đầu sẽ là: 110.000.000 / 200.000.000 = 55%.

Tỉ lệ cho vay là gì?

Tỉ lệ cho vay là tỉ lệ giữa tiền vay của khách hàng trên tổng tài sản.

Công thức:

Tỉ lệ cho vay = 100% – tỉ lệ ký quỹ

Ví dụ:

Tiếp tục ví dụ trên, ta sẽ có tỉ lệ cho vay sẽ là 100% – 55% = 45%.

Những công ty có thanh khoản tốt thường có tỉ lệ cho vay cao (tối đa 50% theo quy định của Ủy Ban Chứng Khoán).

Tỉ lệ ký quỹ duy trì là gì?

Tỉ lệ ký quỹ duy trì là giá trị tài sản thực tối thiểu của nhà đầu tư buộc phải duy trì trên tài khoản ký quỹ theo quy định của từng công ty chứng khoán.

Đối với một mã chứng khoán, tỉ lệ ký quỹ duy trì tối thiểu sẽ do CTCK quy định.

Ví dụ tỉ lệ ký quỹ duy trì của:

• Công ty chứng khoán Sài Gòn (SSI): 35%
• Công ty chứng khoán Rồng Việt: 45%

Công thức:

Tỉ lệ ký quỹ duy trì = (Tổng giá trị của tất cả khoản chứng khoán tính theo giá thị trường – tổng giá trị các khoản vay)/ Tổng giá trị tất cả chứng khoán tính theo giá thị trường.

Trong trường hợp giá cổ phiếu đi xuống vượt qua tỉ lệ ký quỹ duy trì. Công ty môi giới chứng khoán có thể thực hiện Margin Call.

Margin call là gì?

Cuộc gọi ký quỹ (tiếng Anh: Margin Call) là một yêu cầu bổ sung tiền hoặc chứng khoán của CTCK đối với nhà đầu tư khi giá chứng khoán giảm, dẫn đến tỉ lệ ký quỹ của khách hàng thấp hơn tỉ lệ ký quỹ duy trì.

Trong thực tế, khi ngưỡng margin call xảy ra, CTCK có thể bắt đầu bán bất kỳ chứng khoán nào trong danh mục đầu tư của bạn mà không bắt buộc phải hỏi ý kiến của bạn trước.

Khi đó, nhà đầu tư chấp nhận bị CTCK bán chứng khoán của mình hoặc bổ sung một số lượng chứng khoán hoặc tiền để duy trì tỉ lệ ký quỹ tối thiểu.

Công thức tính:

Giá trị chứng khoán ký quỹ bổ sung = (Tỷ lệ ký quỹ – Tỷ lệ ký quỹ duy trì ) / (1 – Tỷ lệ ký quỹ duy trì) x Tổng giá trị tài sản trên tài khoản giao dịch ký quỹ tính theo giá thị trường

Hoặc:

Số tiền ký quỹ bổ sung= (Tỷ lệ ký quỹ – Tỷ lệ ký quỹ duy trì) x Tổng giá trị tài sản trên tài khoản giao dịch ký quỹ tính theo giá thị trường.

Ví dụ:

Khi nhà đầu tư sử dụng 2.500$ của mình và vay thêm 2.500$ từ công ty môi giới để mua một lô cổ phiếu X giá 5.000$. Khi đó, tỉ lệ ký quỹ là 50% và tỉ lệ vay là 50%.

Nếu giá thị trường của lô cổ phiếu X giảm xuống 30%, thì giá trị chứng khoán tính theo giá thị trường là 3.500$.

Như vậy tỉ lệ ký quỹ duy trì lúc đó sẽ là: (3.500$ – 2.500$) / 3.500$ = 28.6%

Với tỉ lệ ký quỹ duy trì tại thời điểm đó thấp hơn tỉ lệ ký quỹ duy trì tối thiểu 35%, nhà đầu tư không muốn bị công ty Chứng Khoán bán một phần cổ phiếu của mình thì phải bổ sung số lượng chứng khoán hoặc tiền tương ứng để có tỉ lệ ký quỹ duy trì lớn hơn 35%.

Khi nào thì không sử dụng margin?

Thông thường, bất cứ hoạt động kinh doanh hoặc đầu tư nào, rủi ro càng lớn thì lợi nhuận càng cao. Theo khảo sát của một công ty chứng khoán, 99% nhà đầu tư giao dịch kỹ quỹ đều bị thua lỗ nặng. Do đó, bạn không nên sử dụng giao dịch ký quỹ để:

• Đầu tư các cổ phiếu có lợi nhuận quá thấp.
• Đầu tư cổ phiếu dài hạn
• Hoặc bạn chưa có đủ kinh nghiệm cần thiết

Nên sử dụng margin khi nào?

• Chỉ nên sử dụng margin khi bạn là một người có kinh nghiệm lâu năm trong ngành chứng khoán. Đối với nhà đầu tư mới, margin chắc chắn không phải là một lựa chọn sáng suốt.
• Sử dụng margin khi thị trường có dấu hiệu tăng trưởng rõ ràng
• Sử dung margin trong các giao dịch ngắn hạn
• Lựa chọn các cổ phiếu có tính thanh khoản tốt như
  • Cổ phiếu cơ bản
  • Cổ phiếu bluechip

Kết luận:

Margin là một con dao 2 lưỡi. Nó có thể giúp nhà đầu tư gia tăng lợi nhuận một cách nhanh chóng khi cổ phiếu tăng giá nhưng cũng làm cho tài sản của họ “bốc hơi” một cách nhanh chóng khi cổ phiếu giảm giá. Do đó, nhà đầu tư khi lựa chọn công cụ này cần tính toán kỹ về thời điểm sử dụng cũng như phân tích chi tiết để lựa chọn được cổ phiếu tiềm năng nhất. Chúc các bạn thành công!